Dünya Genelinde Şeker Krizi: Fiyatlar Tarihi Zirvede!

Dünya şeker piyasası, El Nino kaynaklı elverişsiz hava koşulları nedeniyle ciddi bir krizle karşı karşıya. Asya'da, özellikle Hindistan ve Tayland gibi dünyanın en büyük şeker ihracatçılarından biri olan bölgelerde yaşanan kuru hava koşulları, şeker mahsullerine zarar verdi. Bu durum, 2011'den bu yana görülen en yüksek şeker fiyatlarına yol açtı.

Bu fiyat artışı, zaten pirinç ve diğer temel gıda maddelerinde yaşanan kıtlıklar ile gıda enflasyonu sorunlarıyla mücadele eden gelişmekte olan ülkeler için büyük bir sorun teşkil ediyor. Küresel gıda güvensizliği, doğal olarak ortaya çıkan El Nino etkilerinin yanı sıra, Ukrayna'daki savaş ve zayıf para birimlerinin birleşik etkileriyle daha da kötüleşiyor.

Bu durum, zengin Batılı ulusların daha yüksek maliyetleri karşılayabilme kapasiteleriyle kontrast oluşturuyor. Daha yoksul uluslar ise artan gıda fiyatlarıyla başa çıkmakta zorlanıyor. Gıda ticareti yasakları ve artan gıda maliyetleri, dünya çapında gıda güvenliği ve ekonomik istikrar üzerinde ciddi baskılar yaratıyor.

Uzmanlar, bu krizin uzun vadeli etkileri ve potansiyel çözüm yolları üzerine tartışmalarını sürdürüyor. Ancak, şu anda en büyük sorun, özellikle düşük gelirli ülkelerde artan gıda fiyatları ve bunun yarattığı sosyoekonomik zorluklar olmaya devam ediyor.

YÜZDE 2'LİK KAYIP

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) küresel emtia piyasası araştırmacısı Fabio Palmeri, örgütün 2023-24 sezonunda küresel şeker üretiminde bir önceki yıla kıyasla yüzde 2'lik bir düşüş öngördüğünü ve bunun da yaklaşık 3,5 milyon tonluk bir kayba yol açacağını söylüyor.

Şeker giderek artan bir şekilde etanol gibi biyoyakıtlar için kullanılıyor, bu nedenle küresel şeker rezervleri 2009'dan bu yana en düşük seviyede.

Brezilya en büyük şeker ihracatçısı, ancak hasadı sadece 2024'ten sonraki boşlukları kapatmaya yardımcı olacak. O zamana kadar, Sahra altı Afrika'dakilerin çoğu gibi ithalata bağımlı ülkeler savunmasız kalmaya devam edecek.

HİNDİSTAN'DA ÜRETİM DÜŞÜYOR

Bu kısmen, küresel hava modellerini değiştiren ve kuraklıktan sellere kadar aşırı hava koşullarına neden olabilen bir doğa olayı olan El Nino'dan kaynaklanıyor. Bilim insanları iklim değişikliğinin El Nino'yu daha da güçlendirdiğine inanıyor.

Hindistan son yüzyılın en kurak Ağustos ayını yaşadı ve şeker kamışı üretiminin üçte birinden fazlasını karşılayan batı eyaleti Maharashtra'daki mahsuller kritik büyüme aşamasında bodur kaldı.

Hindistan Şeker Fabrikaları Birliği'ne göre Hindistan'ın şeker üretiminin bu yıl yüzde 8 oranında düşmesi bekleniyor. Dünyanın en kalabalık ülkesi aynı zamanda en büyük şeker tüketicisi ve şu anda şeker ihracatını kısıtlıyor.

TAYLAND'DAKİ KAYIP BEKLENTİSİ DAHA DA BÜYÜK

Tayland Şeker Ekicileri Birliği Başkanı Naradhip Anantasuk, Tayland'da El Nino'nun büyüme sezonunun başındaki etkilerinin hasadın sadece miktarını değil kalitesini de değiştirdiğini söyledi. Bu yıl 93 milyon metrik ton olan şeker kamışının 2024 hasat sezonunda sadece 76 milyon metrik ton öğütülmesini bekliyor.

ABD Tarım Bakanlığı tarafından hazırlanan bir rapor, Ekim ayında Tayland'da üretimin yüzde 15 oranında düşeceğini öngörüyordu.

Tayland şeker fiyatlarındaki artışı birkaç gün içinde tersine çevirerek 2018'den bu yana ilk kez fiyat kontrolleri uygulamaya başladı. Anantasuk bunun çiftçileri gelirlerini sınırlayarak şeker yetiştirmekten caydıracağını belirterek, "Bu endüstrinin büyümesini engellemek, açık bir rekabeti önlemek gibi bir şey" dedi.

BİR TEK BREZİLYA'DA ARTIŞ VAR! ANCAK YARIMKÜRE FARKI ÇARPTI!

Tarımsal veri ve analiz firması Gro Intelligence'ın kıdemli araştırma analisti Kelly Goughary, Brezilya'da hasadın geçen yıla kıyasla yüzde 20 daha fazla olacağının tahmin edildiğini söyledi. Ancak ülke Güney Yarımküre'de olduğu için küresel arzdaki artış Mart ayına kadar gerçekleşmeyecek.

USDA'ya göre bunun nedeni Brezilya'da bu yılın başlarında hava koşullarının elverişli olması ve şeker kamışı ekilen alanlardaki artış.

FAO'dan Palmeri, önümüzdeki birkaç ayın en büyük endişe kaynağı olduğunu söyledi. Nüfus artışı ve artan şeker tüketiminin şeker rezervlerini daha da zorlayacağını söyledi.

USDA'nın verilerine göre, 2020'de azalmaya başladığında 106 gün olan dünya şeker stoklarında şu anda 68 günden daha az bir süre var.

2010'DAN BERİ BÖYLESİ GÖRÜLMEMİŞTİ!

Uluslararası Gıda Politikaları Araştırma Enstitüsü'nde kıdemli araştırma görevlisi olan Joseph Glauber, "2010'dan bu yana en düşük seviyelerde" dedi.

Palmeri, USDA'ya göre geçen yıl en büyük şeker ithalatçısı olan Endonezya'nın ithalatını azalttığını ve iki numaralı ithalatçı olan Çin'in altı yıldır ilk kez yurtiçindeki yüksek fiyatları dengelemek için stoklarındaki şekeri serbest bırakmak zorunda kaldığını söyledi.

FAO ekonomisti El Mamoun Amrouk, bazı ülkeler için daha pahalı şeker ithal etmenin, petrol ve diğer önemli emtialar için ödenmesi gereken dolar ve avro gibi döviz rezervlerini tükettiğini söyledi.